Yurt dışında gördüğüm ve Türkçesi pek de oturmamış 3-5 kuş türüyle ilgili acaba katkı koyabileceğim bir şey çıkar mı diye merakla bakarken, birkaç isim dikkatimi çekti. Değerlendirmeniz için aşağıdaki notlarla paylaşıyorum.
- Poecile cinctus gördüğüm kadarıyla Batı Palearktik’te daha yaygın ve biliyorsunuz İngiliz ekolünde Siberian Tit olarak adlandırılıyor. Acaba çevirisini Grey-headed Chickadee yerine Siberian Tit’ten çevirmek daha mı doğru olur diye düşündüm. Nordik dillerinde ya da Fincede nasıl geçtiğini bilmiyorum ama Siberian tit diyorlar orada da İngilizcesine. Öte yandan betimleyici isimler daha hoş oluyor, gri başlı baştankara bu bakımdan daha yerinde olabilir.
- Aslında bu maili yazma sebebi olan naçizane önerime gelirsek, bazı türlerin ‘Great’, ‘Lesser’ sıfatını Türkçeleştirirken ‘büyük’ ya da ‘küçük’ün yerini değiştirdiğinizi farkettim. Örneğin ‘Great Crested Tern’ü büyük tepeli sumru değil, ‘tepeli büyük sumru’ olarak çevirmişsiniz. Bence burada sınıflandırmaya göre bir anlamsızlık ortaya çıkıyor ve doğrusu ‘büyük tepeli sumru’ olmalı. Tıpkı ‘ Greater Antillean Bullfinch- Büyük Antil Şakrak’ çevirisindeki gibi. ‘ Pampa İspinozu- Great Pampa-Finch’ örneğinde arada kesme işareti olduğu için çeviriyi benim önerdiğim gibi yapmışsınız ama kesme işaretinin İngilizcede bu şekildeki kullanımı da bildiğiniz gibi aslında zorunlu değil, yani hiç kullanılmamış olabilirdi. Primatlarla ilgili çevirileri yaparken, Lesser Ape ve Great Ape terimlerinin Türkçe’ye sık sık benzer şekilde geçirildiğini fark ettim ve editörümle bu konuyu enine boyuna konuştuktan sonra bunları ‘büyük kuyruksuz maymun’ ve ‘küçük kuyruksuz maymun’ olarak çevirmeye kesin şekilde karar verdik. Çünkü burada filogenetik olarak iki grubu yakınsayan karakter ‘ape’ yani kuyruksuz maymun’ olmaları. Kuyruksuz büyük maymun ve kuyruksuz küçük maymun dediğimizdeyse, bunların yakın akrabalarıyla paylaştıkları son karakter ‘küçük’ ya da ‘büyük’ olmaları gibi anlaşılıyor. Tabi ki verdiğim bu örnek bütün kuş türlerine uymayabilir. Lesser ve great olarak ayrılan iki aynı adlı kuş türü belki aynı cinse ait bile olmayabilir, dünya türlerine sizin gibi hakim değilim. Bu durumda belki daha esnek olunabilir.
- Kızıl kekliği kızıl ayaklı değil kızıl olarak çevirmeniz çok iyi olmuş bence! Çünkü hayvan gerçekten kızılımsı görünüyor uçarken!