Super girisim. Elinize saglik. Twitter’da paylastim. Sayenizde artik Instagram’da kus ismi uydurmak zorunda kalmayacagim. Buyuk emek. Kolay gelsin.Cagan

1.   “Zeytin renkli xxx” yerine “Zeytuni xxx” daha kullanışlı olur bence. Eski bir kelime olsa da, daha kısa, telaffuzu kolay ve günlük dilde  hala kullanımda olması nedeniyle tercih edilebilir:

Columba arquatrix, Zeytin Renkli Güvercin   à Zeytuni Güvercin

Xenopipo uniformis, Zeytin Renkli Manakin à  Zeytuni Manakin

Chloropicus griseocephalus, Zeytin Renkli Ağaçkakan à  Zeytuni Ağaçkakan

Turdus olivaceus, Zeytin Renkli Ardıç à Zeytuni Ardıç

2. Zosterops cinsine yönelik genel olarak “Gözlükçü” yerine “Akgöz”, İngilizceden çeviri olmasına rağmen  daha şık duruyor bence.

  Örn:  Zosterops virens, Kap Gözlükçüsü à Kap Akgözü

3. Kızılkanat türleri

11 tür Onychognatum var, Kızılkanat olarak adlandırılan. Mumgagagillerden Cryptospiza shelleyi de Shelley Kızılkanadı olarak geçmiş. Bu ailedeki tek  Kızılkanat ismi bunun, belki değiştirilebilir. 4 tür Cryptospiza var, 3’üne Astrild denmiş, bu bağlamda Cryptospiza shelleyi için de Shelley Astrildi denilebilir.

4. Enicurus

7 tür Enicurus var, İngilizcesi Forktail. Bülbül yerine Çatalkuyruk daha şık olabilir.

Enicurus immaculatus, Kara Sırtlı Bülbül à Karasırtlı Çatalkuyruk

Enicurus maculatus, Benekli Bülbül à Halihazırda Benekli Bülbül zaten bizim Luscinia luscinia. Benekli Çatalkuyruk buna da alternatif olabilir.

5. Afrika Sinekkapanı

Hem Muscicapa adusta hem de Bradornis microrhynchus  türlerine Afrika Sinekkapanı yazılmış.  M. adusta’nın dağılımı çok daha geniş Afrika kıtasında, adusta’yı sabit tutup diğerine ekleme yapmak (ing adında gray var, Afrika Gri Sinekkapanı vs gibi) daha iyi olur bence. 

Yurt dışında gördüğüm ve Türkçesi pek de oturmamış 3-5 kuş türüyle ilgili acaba katkı koyabileceğim bir şey çıkar mı diye merakla bakarken, birkaç isim dikkatimi çekti. Değerlendirmeniz için aşağıdaki notlarla paylaşıyorum.

• Poecile cinctus gördüğüm kadarıyla Batı Palearktik’te daha yaygın ve biliyorsunuz  İngiliz ekolünde Siberian Tit  olarak adlandırılıyor. Acaba çevirisini Grey-headed Chickadee yerine Siberian Tit’ten çevirmek daha mı doğru olur diye düşündüm. Nordik dillerinde ya da Fincede nasıl geçtiğini bilmiyorum ama Siberian tit diyorlar orada da İngilizcesine. Öte yandan betimleyici isimler daha hoş oluyor, gri başlı baştankara bu bakımdan daha yerinde olabilir.
• Aslında bu maili yazma sebebi olan naçizane önerime gelirsek, bazı türlerin ‘Great’, ‘Lesser’ sıfatını Türkçeleştirirken ‘büyük’ ya da ‘küçük’ün yerini değiştirdiğinizi farkettim. Örneğin ‘Great Crested Tern’ü büyük tepeli sumru değil, ‘tepeli büyük sumru’ olarak çevirmişsiniz. Bence burada sınıflandırmaya göre bir anlamsızlık ortaya çıkıyor ve doğrusu ‘büyük tepeli sumru’ olmalı. Tıpkı ‘ Greater Antillean Bullfinch- Büyük Antil Şakrak’  çevirisindeki gibi.  ‘ Pampa İspinozu- Great Pampa-Finch’ örneğinde arada kesme işareti olduğu için çeviriyi benim önerdiğim gibi yapmışsınız ama kesme işaretinin İngilizcede bu şekildeki kullanımı da bildiğiniz gibi aslında zorunlu değil, yani hiç kullanılmamış olabilirdi. Primatlarla ilgili çevirileri yaparken, Lesser Ape ve Great Ape terimlerinin Türkçe’ye sık sık benzer şekilde geçirildiğini fark ettim ve editörümle bu konuyu enine boyuna konuştuktan sonra bunları ‘büyük kuyruksuz maymun’ ve ‘küçük kuyruksuz maymun’ olarak çevirmeye kesin şekilde karar verdik. Çünkü burada filogenetik olarak iki grubu yakınsayan karakter ‘ape’ yani kuyruksuz maymun’ olmaları. Kuyruksuz büyük maymun ve kuyruksuz küçük maymun dediğimizdeyse, bunların yakın akrabalarıyla paylaştıkları son karakter ‘küçük’ ya da ‘büyük’ olmaları gibi anlaşılıyor. Tabi ki verdiğim bu örnek bütün kuş türlerine uymayabilir. Lesser ve great olarak ayrılan iki aynı adlı kuş türü belki aynı cinse ait bile olmayabilir, dünya türlerine sizin gibi hakim değilim. Bu durumda belki daha esnek olunabilir.
• Kızıl kekliği kızıl ayaklı değil kızıl olarak çevirmeniz çok iyi olmuş bence! Çünkü hayvan gerçekten kızılımsı görünüyor uçarken!

Listenizi incelerken “ak yanaklı baştankara” olarak bildiğim türün “ak yakalı baştankara” olarak aktarılmış olduğunu gördüm. Benzer biçimde “ak yanaklı sığırcık” da “ak yakalı sığırcık” olarak aktarılmış. Neden “yanak” yerine “yaka” sözcüğünü yeğlediğinizi bilmek istemiştim.
“Yaka” sözcüğü çoğunlukla İngilizcedeki “neck, collar” sözcükleri için kullanılmış, “yanak” sözcüğü ise çoğunlukla İngilizcedeki “cheek” sözcüğü yerine kullanılmış. Bu yaklaşıma göre “ak yanaklı baştankara” adlandırması daha uygun görünüyor.
“Ak yakalı baştankara” adlandırması verileri çevrimiçi ortama aktarırken yanlışlıkla mı bu biçimde aktarıldı, yoksa bundan sonra “ak yanaklı baştankara” ve bunun gibi içinde “yanak” bulunan bazı adlandırmaları terk mi ediyorsunuz, bunu bilmek isterim.

Kuş gözlemcisi değilim, biyolog da değilim, boş vakitlerimde kuşları internetten araştırarak tanımaya çalışan, İngilizce, Latince, Türkçe adlarını bir listede toplamaya çalışan bir çevirmenim sadece.
Listenizle ilgili bazı sorularım olacaktı.

Kara Leş Karga Corvus corone Carrion Crow
Kara Leş Kargası olarak düzeltilmesi lazım sanıyorum

Listede Corvus cornix capellanus, Mesopotamian crow diğer adıyla Iraqi pied crow’u bulamadım. Bunun İÇin Mezopotamya Kargası ya da Irak Gömlekli Kargası denilebilir mi?

Küçük Karga Corvus monedula Eurasian Jackdaw
Alaca Küçük Karga Corvus dauuricus Daurian Jackdaw

Bunlar Corvus mu Coloeus mu?

Gould Elmas İspinozu Erythrura gouldiae Gouldian Finch
Gökkuşağı İspinozu adı oldukça yaygınlaştı, Gould İspinozu olarak biliyoruz ama Elmas nedir anlayamadım.

Dağ Mukallit Iduna similis Mountain Yellow-Warbler
Dağ Mukalliti Hippolais languida Upcher’s Warbler

İkisine de Dağ Mukalliti demek yerine Iduna similis için belki Sarı Dağ Mukalliti ya da Wikipedia’ya göre İngilizce diğer adı olan mountain flycatcher-warbler çevirisi olarak Sinekkapan Dağ Mukalliti denilebilir mi?

Kalın Gagalı Mukallit Arundinax aedon Thick-billed Warbler
Kalın Gagalı Kamışçın olması gerekmez mi? Bildiğim kadarıyla sadece Iduna ve Hippolais için Mukallit kullanılıyor.

Hacettepe Üniversitesi İngilizce Mütercim Tercümanlık bölümü öğrencisiyim. Projenizden maalesef yeni haberdar oldum Twitter paylaşımınız sayesinde. Ben de Mitrospingid Tangaraları başlığındaki isimlendirilmemiş türleri Türkçeleştirerek katkıda bulunmak istedim:

• Mitrospingus cassinii – Dusky-faced Tanager – İsli Tangara
• Mitrospingus oleagineus – Olive-backed Tanager – Zeytin Kuyruklu Tangara
• Orthogonys chloricterus – Olive-green Tanager – Zeytin Kanatlı Tangara

Sıfatlar çok güzel, belirleyici ve doğru sıralamalı. Mesela..:

• Küçük Tavus Sülünü Polyplectron germaini Germain’s Peacock-Pheasant
• Başlıklı Küçük Tavus Sülünü Polyplectron katsumatae Hainan Peacock-Pheasant
• Kızıl Sırtlı Tavus Sülünü Polyplectron inopinatum Mountain Peacock-Pheasant

  Sadece ufak bir düzeltme önerim olacak… Emailin sonunda listelediğim kaynaklardaki linkleri referans alaraktan… Aşağıdaki güvercin türlerinin isimlerinin İngilizce’den çevirisini kullanmak daha uygun olur diye düşünüyorum:

• Ak-Kara Güvercin >Ak Başlı Güvercin Columba leucomela White-headed Pigeon
• Ak Başlı Güvercin >Sarı Bacaklı Güvercin Columba pallidiceps Yellow-legged Pigeon

Kaynaklar:

1. https://dibird.com/species/whiteheaded-pigeon/
2. https://dibird.com/species/yellowlegged-pigeon/

“Horned” olana “kulaklı”, “kulaklı” olana “kara boyun”lu dememiz biraz karışıklık yaratıyor bence:) Kulaklı Batağan Podiceps auritus Horned Grebe
Kara Boyunlu Batağan Podiceps nigricollis Eared Grebe

Neden “tundra kuğusu” demediğimiz aklıma takılır:)
Çayır çayır tekrar yazım hatası  mı?Kılkuyruk “Çayır Çayır” Tavuğu Tympanuchus phasianellus Sharp-tailed Grouse
Büyük Çayır Çayır Tavuğu Tympanuchus cupido Greater Prairie-Chicken
Küçük Çayır Çayır Tavuğu Tympanuchus pallidicinctus Lesser Prairie-Chicken

Küçük Guguk Coccycua pumila Dwarf Cuckoo. –  Ingilizce isimlerdeki “dwarf” için “Cüce” pek tercih edilmiyor sanırım. Genelde farklı isimlendirilmiş.

Pateke ismini Maori’den geldiği için vermişsiniz ve bunu Auckland Islands Teal ve Campbell Islands Teal uyarlamışsınız. Bence olmamış, diğer ikisinde Maori’den geldiğine ilişkin bir bilgi bulamadım. Bence Teal olduğu için bu kuşları Auckland Çamurcunu, Campbell Çamurcunu Kahverengi Çamurcun olarak değiştirmenin uygun olacağını düşünüyorum. 

Amerika Elmabaşı Aythya americana Redhead  isminin aşağıdaki iki örnekte olduğu gibi Amerikan Elmabaşı olarak değiştirilmesinin uygun olacağını düşünüyorum.
Amerikan Kara Ördeği Melanitta americana Black Scoter 
Amerikan Dikkuyruğu Oxyura jamaicensis Ruddy Duck

Ak Kanatlı Kadife Ördek Melanitta deglandi White-winged Scoter
Stejneger Ördeği Melanitta stejnegeri Stejneger’s Scoter  
Amerikan Kara Ördeği Melanitta americana Black Scoter , birisi Amerikan diğeri Asyalı, daha önce birleşikmiş sanırım. Stejneger ördeği yerine Stejneger Kadife ördeği veya Stejneger Kara ördeği denilebilir. 

metodoloji de harika. ekleyecegim bi si yok. verdiginiz isimler cok mantikli. gozume carpan bi kac tanesine yorum yazdim asagida. karar sizin tabii ki 🙂

Sarı Yanaklı Ördek Sibirionetta formosa Baikal Teal — Sari yanakli iyi tanimliyor, ama Baykal Ordegi de oturmus bi isim. zor secim. nasil karar verdiniz?
Mavi Kanatlı Ördek Spatula discors Blue-winged Teal — Spatulalarin hepsi cikrikcin mi olsa? ozellikle bu kus bana garganeyin davranislarini hatirlatiyo her gordugumdeAlınlı Ördek Anas gibberifrons Sunda Teal — olmamis bence. Tepeli Camurcun?Avustralazya Gri Çamurcunu Anas gracilis Gray Teal — bu bolge ismi cok uydurma olmus. var mi literaturde bu kelime?  Kızıl Karınlı Çaçalaka Ortalis ruficauda Rufous-vented Chachalaca — vent karin diil, kic. ama Kizil kicli kus demek istememenizi de anliyorum. Kicin bilimsel adi ne 🙂 “-vented” bi suru kus var. onlara da sistemik bi isim lazim zaten Kıvırcık Hokko Crax rubra Great Curassow — (1) hokko adi nerden geldi (2) Black Curassowun da tepesi kivircik, gerci onu Sari gagali diye guzel ayirmissiniz.
Uzun Kuyruklu Kumru Zenaida macroura Mourning Dove — cuk oturmus! 
Liverpool Güvercini Caloenas maculata Spotted Green Pigeon — Niye Liverpool? specimen orada muzede oldugu icinse, iyi bi sebep diil bence,Choiseul Yer Kumrususu Microgoura meeki Choiseul Pigeon — bi hata olmus bunda
Yer Güvercini? Güvercin Trugon terrestris Thick-billed Ground-Pigeon  — ?amma cok guercin / kumru varmis. sonra devam ederim 🙂